Pomimo trudnej sytuacji polityczno-społecznej bydgoszczanie w roku 1946 postanowili hucznie świętować 600. urodziny swojego miasta. W obchody włączyły się setki mieszkańców.
W 1946 roku Bydgoszcz powoli zbierała się po wojennej zawierusze. Część miejskich budynków było zniszczonych, w dodatku spore problemy były z zaopatrzeniem. Pomimo tego bydgoszczanie nie zapomnieli o jubileuszu 600-lecia powstania miasta. Z propozycją zorganizowania uroczystych obchodów do Zarządu Miasta zwrócił się ówczesny naczelnik Wydziału Kultury i Sztuki w UM Witold Bełza. Już w sierpniu 1945 r. powołany został Komitet Obchodów 600-lecia. To właśnie Witold Bełza, wieloletni dyrektor, a obecnie patron Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy, miał koordynować jego pracami. Stopniowo grono środowisk, które chciały się włączyć z organizację jubileuszu rosło.

Jednym z najważniejszych wydarzeń miała być wystawa gospodarcza prezentująca dorobek przemysłu i rzemiosła Polski zachodniej.
W październiku 1945 r. odbyło się spotkanie członków komitety organizacyjnego z prezydentem Bydgoszczy Józefem Twardzickim. Jednym z najważniejszych zadań było zebranie funduszy na poszczególne wydarzenia. Pisma z prośbą o wsparcie rozsyłane były do firm, banków i wielu innych instytucji. Wiele z nich odpowiedziało na apel, a zebrane kwoty stanowiły znaczną część budżetu obchodów.
Niezwykle ważną rolę w przygotowaniach do obchodów miała sekcja urbanistyczna, którą w pewnym momencie kierował miejski architekt Jan Kossowski (więcej o jego dokonaniach TUTAJ). Jej zadaniem było usunięcie z przestrzeni miejskiej zniszczonej architektury. W ten sposób usunięto m.in. ruiny całkowicie zniszczonego Teatru Miejskiego. Dzięki zebranym funduszom udało się zabezpieczyć i wyremontować m.in. budynki przy obecnej ulicy Gdańskiej - Hotel pod Orłem i dom towarowy Jedynak. Renowację przeszły też m.in. spichrze nad Brdą. Rewitalizowano również tereny zielone na terenie miasta.  Równie prężnie jak sekcja urbanistyczna działały m.in. sekcje plastyczna i muzyczna. Z okazji jubileuszu wydano m.in. specjalne znaczki oraz karty pocztowe.
Oficjalne rozpoczęcie jubileuszu zaplanowano na 19 kwietnia 1946 roku. Tydzień wcześniej w rocznicę urodzin Leona Wyczółkowskiego otwarto Muzeum Miejskie przy al. 1 Maja (obecnie Gdańska 4). 19 kwietnia po raz pierwszy z wieży kościoła Klarysek zabrzmiał miejski hejnał, który wybrany został przez komisję konkursową. Ostatecznie wybrano kompozycję Konrada Pałubickiego.

5 maja odbyła się uroczysta akademia 600-lecia Bydgoszczy. Po zakończeniu oficjalnej części jej uczestnicy wysłuchać mogli koncertu pianisty Stanisława Szpinalskiego.
Zdecydowanie największym wydarzeniem jubileuszu 600-lecia Bydgoszczy była otwarta 14 lipca 1946 roku Pomorska Wystawa Przemysłu, Rzemiosła i Handlu. Obywała się ona na terenie parku Kazimierza Wielkiego oraz w budynkach przy ul. Konarskiego.
W budynkach szkolnych i jego okolicach prezentowano przemysł, ciężki, średni i lekki. W innej części swoje wyroby prezentował też przemysł prywatny, spółdzielnie, samorządy oraz handel i kupiectwo.

Uczestniczyło w niej blisko 7 tys. osób, reprezentujących w sumie 14 Izb Rzemieślniczych. W inaugurującej wystawę mszy św. w Bazylice św,. Wincentego a Paulo wzięło udział 15 tys. osób. W sumie trwającą do 15 września 1946 r. według zapewnień organizatorów odwiedziło ponad 300 tys. osób.

Korzystałem z opracowania "Bydgoszcz wpatrzona w przyszłość. Obchody jubileuszu 600-lecia miasta w 1946 r. Krzysztofa Rataja.

Fot: "Bydgoszcz dawna i dzisiejsza 1346-1946"