Park kulturowy to jedna z form ochrony zabytków, o którym mówi art. 7 pkt. 3 Ustawy o ochronie zabytków. W ostatnich latach w Polsce powstało ponad 40 takich parków, m.in. w Krakowie, Poznaniu, we Wrocławiu czy w Zakopanem.

- To stosunkowo nowa, ale coraz bardziej popularna forma ochrony zabytków, która ma na celu ochronę szeroko pojętego krajobrazu kulturowego, którego pewne cechy lokalne wyróżniają go w przestrzeni miasta. Są to sprawdzone działania, które przynoszą wymierne korzyści – mówił podczas konferencji prasowej Miejski Konserwator Zabytków Sławomir Marcysiak.

Proponowane granice obszaru utworzenia parku kulturowego obejmują Stare Miasto z Wyspą Młyńską, wpisane do rejestru zabytków naszego województwa oraz część Śródmieścia z ulicą Gdańską i Placem Wolności, która objęta jest ścisłą ochroną konserwatorską, określoną w obowiązujących planach miejscowych.

Regulacje zawarte w projekcie uchwały
Uchwała ws. utworzenia parku kulturowego zawiera szereg ograniczeń i zakazów dotyczących formy i sposobu sytuowania reklam, obiektów małej architektury, ogródków gastronomicznych , urządzeń infrastrukturalnych, a także regulacji dotyczących sposobu korzystania z zabytków, w tym prowadzenie robót budowlanych oraz profilu działalności usługowej. Zakres tych zakazów i ograniczeń regulują przepisy zawarte w Ustawie o ochronie zabytków.

Roboty budowlane
Projekt uchwały eliminuje działania inwestycyjne polegające na wymianie zabytkowej stolarki okiennej i drzwiowej na współczesną, plastikową, a także stosowanie płytek ceramicznych na stopniach wejściowych, które nie współgrają z historyczną zabudową. Należy powrócić do takich materiałów, jak naturalny kamień czy drewno.

- Zależy nam, aby zachować ten historyczny detal - stolarkę okienną i drzwiową, balustrady, detal architektoniczny. Wszystko powinno stanowić harmonijną całość, o którą należy zadbać i którą należy chronić, bo stanowi to wartość danej zabudowy historycznej  – mówiła dyrektorka Miejskiej Pracowni Urbanistycznej Anna Rembowicz-Dziekciowska.

Na obszarze parku kulturowego drobnowymiarowa kostka betonowa miałaby zostać zastąpiona historycznymi formami nawierzchni, które nawiązują do otaczającej zabudowy. Szczególną uwagę należy zwrócić na szpecące urządzenia techniczne (np. skrzynki gazowe), które powinny być dostosowane do architektury pod względem kolorystycznym i stylistycznym.

Działalność gospodarcza
Najważniejsze zapisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej na terenie parku kulturowego to m.in.: zakaz sprzedaży alkoholu w sklepach w godz. 22:00-6:00 oraz zakaz działalności usługowej o charakterze erotycznym i handlu odzieżą używaną w lokalach eksponowanych od strony przestrzeni publicznej (z wyjątkiem handlu odzieżą indywidualnie wycenianą i eksponowaną na wieszakach i manekinach). Z terenu parku miałyby zniknąć wszystkie obiekty nietrwale związane z gruntem -  kioski, pawilony, stragany, kontenery, z wyjątkiem kiosków przeznaczonych do sprzedaży kwiatów o indywidualnej, stylizowanej formie zgodnej z historycznym charakterem przestrzeni miejskiej. Projekt określa też zasady funkcjonowania ogródków gastronomicznych (wyposażenie, zieleń itp.). Celem tych zapisów jest uporządkowanie przestrzenie.

Reklamy
W projekcie uchwały znajdują się regulacje dotyczące reklam. To m.in. zakaz określonych nośników reklamowych czy wytyczne dla szyldów – w jaki sposób i w którym miejscu powinny być mocowane do budynków, w jakiej formie.

- Szczególną uwagę zwróciliśmy na reklamy, które stanowią istotny element kształtowania ładu przestrzennego w naszym mieście. Oczywiście każdy przedsiębiorca ma prawo do szyldu, ale ograniczamy je do dwóch elementów. W przypadku remontu kamienic odchodzimy też od mało estetycznych siatek budowlanych, na których widać wielkie reklamy firm budowlanych. Chcemy, by na siatce odwzorowana była remontowana kamienica – przekonywał Plastyk Miasta Marek Iwiński.

Prace nad uchwałą ws. utworzenia parku kulturowego pod nazwą Park Kulturowy Stare Miasto rozpoczęły się 26 lutego 2020 roku. Na przełomie marca i kwietnia trwały konsultacje społeczne. Do ponad 250 przedsiębiorców z tego obszaru dostarczyliśmy ulotki z informacją o możliwości składania uwag do projektu. Wnioski można było składać do 6 sierpnia 2020.

Po przyjęciu uchwały właściciele, zarządcy, bądź inne osoby posiadające tytuł prawny do nieruchomości, będą zobowiązani do dostosowania się do przepisów niniejszej uchwały w ciągu 18 miesięcy od daty jej wejścia w życie, poprzez demontaż obiektów zlokalizowanych niezgodnie z jej zapisami, dokonanie zmiany formy nośników informacji wizualnej, nośników reklamowych, stoisk handlowych i innych elementów zagospodarowania przestrzeni. Uchwała wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Projekt w sprawie przekazania do zaopiniowania przez Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków projektu uchwały w sprawie utworzenia Parku Kulturowego Stare Miasto w Bydgoszczy, który będzie omawiany na najbliższej sesji Rady Miasta (24.02) znajduje się TUTAJ.