Tytułowe „Węzły” to nawiązanie do Bydgoskiego Węzła Wodnego, ale nazwa ma też symboliczne znaczenie – odnosi się do więzi międzyludzkich, splotu losów mieszkańców. Przywrócenie Młynów do życia dla wielu stanowiło impuls do odkrywania historii swojego miasta oraz dzielenia się osobistymi wspomnieniami z Bydgoszczą w roli głównej.

- Przed nami uwieńczenie kilkuletnich starań wielu osób i środowisk. W Młynach Rothera ruszy pierwsza wystawa stała. Jestem dumny z tego, że opowiemy na niej o Bydgoszczy, nierozerwalnie związanej z Brdą, Kanałem Bydgoskim i Wisłą. Wierzę w to, że Węzły przyczynią się do budowania miejskiej wspólnoty i pomogą odwiedzającym nas gościom poczuć ducha miasta. To jedno z zadań naszej instytucji – popularyzacja dziedzictwa. Tworzenie wystawy było fascynującym i angażującym procesem, cieszę się, że zaproszenie do współpracy kuratorskiej przy tym projekcie przyjęli eksperci z Warszawy i z Gdyni, Grzegorz Sołtysiak i Sebastian Tyrakowski – mówi Sławomir Czarnecki, Dyrektor Młynów Rothera.

Zdjęcia, ryciny, teksty i filmy przeplatają się na wystawie z elementami scenografii, które wprowadzają nas w klimat dawnej Bydgoszczy. Ekspozycja pozwoli nam odkryć, jak kształtowało się XIX-wieczne miasto. Dowiemy się, kiedy pierwszy raz zatańczono w Bydgoszczy tango argentyńskie oraz jak wyglądało codzienne życie na barce. W przestrzeni „Węzłów” nie zabraknie też ważnych dla bydgoszczan symboli, m.in. słynnego  holownika Konrada. Wystawa pokazuje nie tylko historię miasta, lecz zajmuje się także współczesnymi aspektami związanymi z wodą – zarówno w ujęciu lokalnym, jak również globalnym. Na wystawie będzie można zobaczyć, jak współczesna Bydgoszcz radzi sobie z kryzysem klimatycznym oraz jakie działania podejmuje, aby chronić florę i faunę.

- Szukałem klucza do opowieści o Bydgoszczy. To, co przewijało się w relacjach, dokumentach, wspomnieniach, to symbioza miasta i wody. Poszedłem tym tropem. Chciałem pokazać, w jaki sposób Brda, Wisła i Kanał Bydgoski wpływały na rozwój miasta, jego bogactwo, jego charakter. Rzeka/woda dominuje na całej wystawie, w różnych aspektach i kontekstach.  Przewodnikami po takiej Bydgoszczy są młode kobiety, które na przestrzeni ponad stu lat opisywały w pamiętniku przekazywanym w kolejnych pokoleniach losy swojej rodziny na tle miasta i jego burzliwej historii - mówi dr Grzegorz Sołtysiak z zespołu kuratorskiego wystawy „Węzły”.

Na wystawie kluczowe wydarzenia w dziejach miasta splatają się z opowieściami o codziennym życiu. Materiały pozyskane na ekspozycję pochodzą nie tylko z archiwów innych instytucji, ale także – ze zbiorów prywatnych. Udało nam się nawiązać relacje ze świadkami historii, którzy zgodzili się podzielić swoimi wspomnieniami przed kamerą, stając się tym samym bohaterami wystawy. Wśród nich są byli pracownicy Młynów Rothera, którzy doskonale pamiętają budynek z czasów, gdy pełnił funkcje przemysłowe.

- Narracja wystawy obejmuje dwie kondygnacje Spichlerza Zbożowego. Na parterze prezentujemy historię dynamicznego rozwoju Bydgoszczy oraz liczne powiązania miasta z rzeką. Z kolei na piętrze przypominamy jak bezcennym zasobem naturalnym jest woda. Zwiedzający mogą doświadczyć różnorodnej formy prezentacji treści, licznych interaktywnych instalacji multimedialnych oraz manualnych, a także specjalnych stref relaksu i rekreacji nad wodą – dodaje Sebastian Tyrakowski z zespołu kuratorskiego wystawy „Węzły”.

Spotkanie z „Węzłami” zacieśni więź mieszkańców z miastem, a turystom pomoże lepiej je zrozumieć. Zadbał o to zespół kuratorski: dr Grzegorz Sołtysiak, historyk, publicysta, współautor audycji telewizyjnych, radiowych oraz wystaw muzealnych, Sebastian Tyrakowski, wicedyrektor Muzeum Emigracji w Gdyni, ekspert z zakresu inwestycji kulturalnych oraz Patrycja Jankowska – specjalistka ds. programowych w Młynach Rothera, koordynatorka działań związanych z wystawą „Węzły”. W prace nad wystawą zaangażował się również zespół badaczy, pracownicy instytucji, które podzieliły się z Młynami swoimi zbiorami, oraz osoby prywatne – świadkowie historii.

Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach VIII osi priorytetowej, działanie 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020.

Przypomnijmy – kompleks Młynów Rothera został oddany do użytku w kwietniu 2021 r. w stanie „deweloperskim”. Na obiekt składa się kilka budynków: trzy największe, czyli centralnie położony Młyn i odchodzące od niego Spichrz Mączny i Spichrz Zbożowy, a także dawna kotłownia i łazienki oraz taras z fontanną. Obecnie trwa etap aranżacji i wyposażania wnętrz. W Młynach znajdą się m.in. wystawy stałe. Kolejną po „Węzłach” będzie interaktywna ekspozycja ze stanowiskami do samodzielnego eksperymentowania „Młyn-Maszyna”, która otworzy się w drugiej połowie przyszłego roku. W planach jest także utworzenie Centrum Wiedzy o Mózgu.