Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną – zwykło się mawiać o królu Kazimierzu Wielkim. Faktycznie, dla rozwoju kraju zrobił wiele. Kazimierz III Wielki urodził się 30 kwietnia 1310 r. w Kowalu. Był najmłodszym synem Władysława I Łokietka i Jadwigi Bolesławówny. Na polski tron wstąpił 25 kwietnia 1333 r., mając zaledwie 23 lata. W czasie jego trwającego niemal 40 lat panowania terytorium Polski powiększyło się prawie trzykrotnie (m.in. o Ruś Halicką, Podole, część Mazowsza). To Kazimierz Wielki rozpoczął budowę Orlich Gniazd, czyli powstałych na skałach zamków i warowni obronnych, zabezpieczających granice i ważne szlaki handlowe. Nadał prawa miejskie wielu miastom, w tym Bydgoszczy (19 kwietnia 1346). Dziś jest również patronem największej uczelni publicznej w mieście, Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Monarcha zmarł 5 listopada 1370 r. w Krakowie w wyniku źle leczonego złamania nogi, którego doznał podczas polowania. Był ostatnim monarchą z dynastii Piastów.

Warto wiedzieć:
W październiku 2016 r. obchodziliśmy 10. rocznicę odsłonięcia pomnika króla Kazimierza Wielkiego. Monument stał się jednym z ważniejszych symboli naszego miasta. Ustawiony został w miejscu, gdzie dawniej znajdował się mur miejski. Pomysł ufundowania pomnika narodził się wśród mieszkańców Bydgoszczy w 1996 roku, gdy obchodzono 650. rocznicę lokacji miasta. Powołano Społeczny Komitet Budowy Pomnika, który liczył blisko 70 osób. W 2000 r. w odbudowę włączyły się władze miasta i prywatne osoby. Od początku wielką orędowniczką idei była wieloletnia radna i przewodnicząca Rady Miasta Bydgoszczy, Felicja Gwincińska.

Pomnik przedstawia monarchę w zbroi jadącego na koniu. W jednej dłoni król trzyma akt lokacyjny miasta Bydgoszczy, w drugiej – berło. Insygnia królewskie powstały na wzór tych znalezionych w 1869 roku w grobowcu Kazimierza Wielkiego na Wawelu. Natomiast rysy twarzy zostały wyrzeźbione według portretu króla namalowanego przez Jana Matejkę. Autorem pomnika jest rzeźbiarz Mariusz Białecki z Gdańska, z kolei odlew rzeźby wykonano w pracowni Roberta Sobocińskiego w Siemianowie pod Śremem. Postać króla wykonana jest z brązu, ma 5 metrów wysokości i 7 metrów długości. Waży 3 tony. Na granitowym cokole umieszczono pamiątkową tablicę z napisem „Kazimierz III Wielki Król Polski 1333-1370. Założyciel miasta Bydgoszczy 19 IV 1346”.