Program LIFE to jedyny instrument finansowy Unii Europejskiej poświęcony wyłącznie współfinansowaniu projektów z dziedziny ochrony środowiska i klimatu. Jego głównym celem jest wspieranie procesu wdrażania wspólnotowego prawa ochrony środowiska, realizacja unijnej polityki w tym zakresie, a także identyfikacja i promocja nowych rozwiązań dla problemów dotyczących środowiska w tym przyrody.

Projekt „Czy wiesz czym oddychasz?” jest współfinansowany ze środków Komisji Europejskiej, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz z budżetów własnych uczestników projektu (KE 50 %, NFOŚiGW 45 %).

Lider projektu - Uniwersytet Wrocławski ma duże doświadczenie w badaniach dotyczących jakości powietrza i modelowania oraz prowadzeniu kampanii edukacyjnych. Od kilku lat UWr rozwija numeryczne modele FRAME oraz WRM - Chem dostarczające informacji jakości powietrza w skali regionalnej i lokalnej. Ukoronowaniem tych jest kończący się projekt LIFE-APIS/PL, w ramach którego powstał Geoportal, prezentujący prognozy jakości powietrza i warunków biometeorologicznych dla Dolnego Śląska.  Doświadczenie i wiedzę Lider przeniósł na wyższy poziom tworząc koncepcję projektu  „Czy wiesz czym oddychasz?” oraz zapraszając partnerów do współrealizacji zadań.

Pierwszym partnerem projektu jest Politechnika Wrocławska z Wrocławskim Centrum Sieciowo – Superkomputerowym. Jest to jednostka Politechniki o charakterze międzyuczelnianym. WCSS oferuje dostęp do superkomputerów wyposażonych w 17000 rdzeni obliczeniowych i 1 PB podsystemu LUSTRE (60GB/s), wyspecjalizowanych systemów wirtualnych i ponad 3PB pamięci masowej. Wykorzystując swój potencjał WCSS będzie odpowiedzialny za opracowanie danych zebranych podczas projektu.

Drugim partnerem jest Bydgoszcz, której władze postawiły sobie za cel czyste powietrze.  Miasto od kilku lat realizuje różne projekty ze środków lokalnych, narodowych oraz europejskich poprzez: wymianę systemów grzewczych, termomodernizację obiektów użyteczności publicznej, działań KPEC oraz programu „Czyste powietrze”. Ten potencjał  został zauważony przez uczonych z Uniwersytetu Wrocławskiego i dostaliśmy szansę na poszerzenie dotychczasowych działań. Bydgoszcz stanie się terenem badawczym, na którym zostaną rozmieszczone dodatkowe czujniki zbierające dane o jakości powietrza, a także zostanie przeprowadzona informacyjna kampania społeczna.

Cele  projektu oparte są na 4 kluczowych zadaniach:

1. Zaprojektowanie i wdrożenie portalu edukacyjnego

• przygotowanie i wdrożenie platformy edukacyjnej w oparciu o technologie MOOC, będzie opracowana integracja portalu Nasze Powietrze z systemem MOOC, czyli nowy portal
• przygotowanie materiałów edukacyjnych w zakresie jakości powietrza, skutków środowiskowych i zdrowotnych oraz sposobów ograniczenia emisji w postaci kursów / szkoleń oraz bazy wiedzy dla różnych grup wiekowych, w tym konkursy dla dzieci i młodzieży
• budowa kalkulatora emisji i rozprzestrzeniania zanieczyszczeń powietrza jako wielkoformatowej aplikacji internetowej, służącej do ilustracji wpływu poszczególnych emitorów i spalanych w nich paliw na warunki aerosanitarne w najbliższym otoczeniu.

2. Zaprojektowanie i rozbudowa systemu informacyjnego o jakości powietrza

• wdrożenie portalu emisyjnego dla obszaru objętego projektem
• opracowanie informacji o jakości powietrza na podstawie wyników pomiarów stacjonarnych PMŚ, z systemu monitoringu społecznego, metod modelowania oraz pomiarów mobilnych
• przygotowanie prognoz z wykorzystaniem nowych narzędzi wraz z możliwością asymilacji danych pomiarowych.

3. Zaprojektowanie i wdrożenie systemu społecznego monitoringu

• przygotowanie, zainstalowanie niskokosztowych czujników wraz z systemem transmisji danych
• integracja wyników pomiarów realizowanych w ramach sieci z geoportalem Nasze Powietrze – stworzenie modułu prezentującego wyniki pomiarów on-line

4. Zaplanowanie i przeprowadzenie kampanii informacyjnych i edukacyjnych „Czy wiesz czym oddychasz?”

Co zyska Bydgoszcz?

Przede wszystkim projekt wywoła wzrost świadomości o randze czystego powietrza w codziennym życiu. Będą przeprowadzone między innymi działania takie jak:

• kampania edukacyjna w szkołach, ekrany wyświetlające poziom zanieczyszczenia konkursy dla różnych grup wiekowych
• szkolenie dla edukatorów ekologicznych
• 4 zielone ściany
• zamontowanie dodatkowych czujników zanieczyszczenia powietrza
• modele zanieczyszczenia powietrza
• poniesienie wiedzy mieszkańców  o szkodliwych efektach zanieczyszczeń
• punkty informacyjne na temat sposobów walki z zanieczyszczeniami.

Oczekiwane rezultaty:

• umożliwienie obniżenia emisji podczas niekorzystnych warunków pogodowych: komunikaty w mediach lokalnych, z wykorzystaniem systemu ITS
• obniżenie emisji w dzielnicach , dla których wskaźniki emisyjne są największe (o 10 %)
• zmniejszenie liczby dni, w których wartość dopuszczalna została przekroczona (nie mniej niż o 8%) dni w roku w stosunku do roku bazowego)
• zwiększenie partycypacji społecznej poprzez zaangażowanie w budowę społecznego systemu monitoringu
• wskazanie obszarów dla których interwencja władz lokalnych powinna być                               w pierwszej kolejności realizowana
• zaangażowanie służb medycznych w prowadzenie kampanii informacyjno – edukacyjnej oraz szkolenia dla nich pozwolą ograniczyć zagrożenia zdrowotne związane z niekorzystną jakością powietrza podczas epizodów wysokich stężeń
• wzrost świadomości społecznej na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na stan środowiska i zdrowie społeczeństwa  (o 15 % w stosunku do stanu aktualnego)
• kształtowanie postaw sprzyjających wdrożeniu zasad zrównoważonego rozwoju.

Do kogo kierowany jest projekt:

• osoby aktywnie korzystające z Internetu – odbiorcy portalu edukacyjnego i informacyjnego, zwłaszcza uczniowie
• osoby chore, starsze, uprawiające sport, rodzice małych dzieci – odpowiednie planowanie przebywania  na świeżym powietrzu
• użytkownicy przestarzałych kotłów
• edukatorzy, animatorzy zajęć dla dzieci, NGO możliwość wykorzystania materiałów na zajęciach
• służby medyczne – wykorzystanie informacji o prognozach jakości powietrza do planowania pracy (podczas epizodów smogowych drastycznie wzrosła liczba wezwań karetek do nagłych przypadków związanych z chorobami układu oddechowego i sercowo- naczyniowego)
• przedsiębiorcy zainteresowani  wdrażaniem rozwiązań proekologicznych w zakresie systemu ogrzewania, transportu publicznego , systemu monitoringu poza PMŚ
• 4 zielone ściany, działanie ma to na celu poprawę jakości życia mieszkańców, projekty będą realizowane na obiektach miejskich na osiedlach, na których występują największe zanieczyszczenia; instalacje będą miały charakter pilotażowy, będą promować alternatywne możliwości poprawy jakości powietrza.

Co będzie się działo w najbliższym półroczu z wymienionych działań?

Powstanie zespół projektowy, zostanie zatrudniona osoba do projektu, zostanie utworzony Komitet Sterujący projektem dla Bydgoszczy skupiający ekspertów z różnych instytucji, zostaną przeprowadzone ankiety wśród mieszkańców, a także odbędą się szkolenia dla edukatorów ekologicznych.

Całkowita wartość projektu: 1 924 098 euro, w tym dla Bydgoszczy, 223.674 euro

Czas realizacji: 1.04.2019 r. do 30.03.2023 r.

Podmiot odpowiedzialny: Wydział Zintegrowanego Rozwoju, Urząd Miasta Bydgoszczy

wzr@um.bydgoszcz.pl, 52 3288 070

STRONA PROJEKTU: https://mappingair.meteo.uni.wroc.pl/