Miecz został znaleziony 1 kwietnia, czyli w ostatnim dniu wyprzedzających badań archeologicznych w granicach rozbudowy i przebudowy Teatru Kameralnego.
- Miecz pochodzi z czasów Wielkiej Wojny z Zakonem Krzyżackim. Zacięte walki toczyły się wówczas w rejonie Zamku Bydgoskiego oraz okalającej go mokrej fosy. Pod koniec sierpnia 1409 r. zamek i miasto zajęli Krzyżacy. Miesiąc później król Władysław Jagiełło przez osiem dni oblegał bydgoską warownię, a 6 października 1409 r. miał miejsce jej zwycięski szturm – mówi Robert Grochowski, który nadzoruje badania archeologiczne. - W toku toczonych wówczas walk miecz został uszkodzony. Na obecnym etapie badań nie wiemy dlaczego i w jakich warunkach znalazł się w nawodnionej fosie, rozdzielającej zamek od miasta.
Miecz zachowany jest tylko w połowie: zachowała się rękojeść i fragment głowni, a także skórzana, karbowana okładzina rękojeści
Jest to jeden z kilku takich mieczy w Polsce i drugi miecz odkryty w trakcie badań archeologicznych w Bydgoszczy (pierwszy został odkryty na Grodzisku, w miejscu, gdzie dzisiaj stoi hotel Holiday Inn).
Zdaniem badaczy, znalezisko ma dużą wartość naukową i materialną. - Dla historii Bydgoszczy jest bezcenny, stanowiąc materialny łącznik pomiędzy czasami króla Władysława Jagiełły, a współczesnością – mówi Grochowski.
Zgodnie z decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, odkryty miecz został przetransportowany do pracowni badań archeologicznych w Toruniu. Tam poddawany jest konserwacji, która potrwa przynajmniej kilka miesięcy. Finalnie, Grochowski planuje przekazać znalezisko Muzeum Okręgowemu im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.
To nie pierwsze cenne znalezisko na tym terenie. Wcześniej, nam miejscu dawnego Teatru Kameralnego archeolodzy odkryli drewnianą Bramę Miejską prowadząca od miasta do Zamku Bydgoskiego, a także drewniane palisady oraz fragmenty mostu nad fosą. Pozostałości bramy zostały zinwentaryzowane i szczegółowo opisane, a sama brama została rozebrana.