- To bardzo dobra wiadomość, bardzo zależało nam na patronie silnie związanym z naszym miastem, z którego jesteśmy wyjątkowo dumni – mówi prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski. – Wcześniej zabiegaliśmy również, by jeden ze składów Intercity przejeżdżający przez Bydgoszcz nosił imię Mariana Rejewskiego. Wierzę, że nasz pomysł związany z uhonorowaniem wybitnego kryptologa na okolicznościowym banknocie również doczeka się realizacji.

Nowoczesność w parze z historią

Dworzec został uroczyście otwarty 10 października 2015 roku. W ramach inwestycji powstał od podstaw nowy budynek główny z charakterystycznym prześwitem odsłaniającym część pieczołowicie odrestaurowanego dworca wyspowego.
Podczas rewitalizacji zabytkowi przywrócono jego historyczny wygląd, odtworzono dawne podziały i przebudowano dach. Kluczową dla przywrócenia dworcowi wyglądu z końca XIX wieku okazała się rekonstrukcja wież, które w latach 60. ubiegłego wieku zostały w nieprzemyślany sposób przebudowane. Budynek zyskał również dzięki starannemu odtworzeniu sztukaterii (zwłaszcza attyki oraz licznych konsol pod gzymsami), przywróceniu oryginalnego kształtu otworów okiennych i nowemu dachowi o lekkim spadku, co nadało bryle budynku lekkości.
Projekt rewitalizacji całego dworca przygotowała firma Allplan, a wykonawcą prac budowlanych wartych 191 mln zł było konsorcjum firm Budimex i Lech. Koncepcja została uzgodniona z miastem.

Inwestycja z nagrodami

Odrestaurowany budynek został dostrzeżony przez architektów – zrewitalizowany dworzec wyspowy został zwycięzcą w konkursie „Fasada Roku”. Jury doceniło pieczołowicie wykonaną elewację i jednogłośnie orzekło, że obecny gmach jest najlepszym przykładem na to, jak powinna wyglądać udana renowacja historycznego obiektu. Wcześniej inwestor PKP otrzymała nagrodę „Kryształ Przetargów Publicznych” za przemyślany i transparentny sposób przygotowania zadania do realizacji.
Warto podkreślić, że rewitalizacja nabrała kompleksowego charakteru dzięki inwestycjom miasta. Wcześniej przebudowano plac przed dworcem wraz z budową linii tramwajowej. To rozwiązanie z przelotowymi przystankami jest również stawiane za wzór dobrych rozwiązań. Na etapie prac budowlanych przy dworcu, miasto sfinansowało przebudowę przejść podziemnych od strony ul. Dworcowej. Po rewitalizacji, odnowione zostały też sąsiednie  kamienice przy ul. Dworcowej.

Wybitny kryptolog

Marian Rejewski po zdaniu w 1923 r. egzaminu dojrzałości, studiował matematykę na Uniwersytecie Poznańskim. Na początku 1929 r. uczestniczył w kursie kryptologii dla studentów kończących studia matematyczne i biegle znających język niemiecki. W grudniu 1932 r., pracując w Biurze Szyfrów Oddziału II (Warszawa, Sztab Główny Wojska Polskiego), rozwiązał szyfr Enigmy. Po dołączeniu do Rejewskiego jego dwóch kolegów ze studiów, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego, razem aż do wybuchu wojny opracowywali metody i urządzenia przyspieszające łamanie Enigmy (powstała m.in. "bomba" Rejewskiego). W czasie wojny umożliwiło to Brytyjczykom odczytywanie zaszyfrowanej niemieckiej korespondencji. Wojnę Rejewski spędził we Francji i w Wielkiej Brytanii - na Wyspy dotarł w sierpniu 1943 r. razem z Henrykiem Zygalskim, po wcześniejszym pobycie w hiszpańskim więzieniu (z trójki kryptologów nie żył Jerzy Różycki, zginął w katastrofie na Morzu Śródziemnym w styczniu 1942 r.). W Anglii, pracując w jednostce radio wywiadowczej w Sztabie Naczelnego Wodza, nie zajmował się już szyframi Enigmy. Wywiad brytyjski nie dopuścił polskich kryptologów do pracy w tajnym ośrodku w Bletchley Park. Do Polski Marian Rejewski powrócił w 1946 r. Przez 20 lat pracował w bydgoskich przedsiębiorstwach. W 1967 r. przeszedł na emeryturę, a dwa lata później przeprowadził się do Warszawy. Kilka lat później ujawnił swój udział w rozpracowaniu Enigmy. Zmarł 13 lutego 1980 r. w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Bydgoszcz pamięta

O Marianie Rejewskim, matematyku i kryptologu, członku zespołu, który złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigmy, przypominają również: ławeczka-pomnik autorstwa Michała Kubiaka u zbiegu ulic Gdańskiej i Śniadeckich, a także mural na szczytowej ścianie kamienicy przy ul. Gdańskiej 10. Poświęcone kryptologowi tablice mieszczą się na frontonie budynku przy ul. Wileńskiej 6, w miejscu gdzie urodził się i mieszkał jako dziecko, na budynku Muzeum Wojsk Lądowych przy ul. Czerkaskiej, na gmachu I LO przy pl. Wolności, gdzie Rejewski uczył się i w 1923 r. zdał maturę (w Państwowym Gimnazjum Klasycznym) oraz na budynku przy ul. Gdańskiej 10 gdzie Rejewski mieszkał w latach 1962-69. Również ważna dwujezdniowa ulica łącząca Fordońską z Akademicką w Fordonie nosi imię Mariana Rejewskiego.