W tym roku Bydgoszcz obchodzić będzie 99. Rocznicę Powrotu do Macierzy.  Jednym  z punktów obchodów tego święta organizowanego tradycyjnie przez Miejskie Centrum Kultury,  będzie oddanie do ponownego użytku odrestaurowanego fortepianu zbudowanego w XIX wieku przez Johanna Friedricha Marty’ego. To jeden z trzech tego typu instrumentów zachowanych w światowych zbiorach. Fortepian stanie się perłą kolekcji im. Andrzeja Szwalbego w Ostromecku.

Oprócz prezentacji odrestaurowanego fortepianu, odbędzie się recital Marii Gabryś-Heyke, a także wykład Agaty Mierzejewskiej, instrumetolożki. 

Zaplanowano także koncert pt. „Niezmienna” z okazji powrotu Bydgoszczy do Macierzy, spotkanie „Karty na stół, czyli postulaty Po Stu Laty”, podczas którego zgłębiane będą tematy dotyczące sytuacji kobiet z perspektywy 99 lat bydgoskiej niepodległości. W rozmowie udział wezmą m.in.: Joanna Kuciel-Frydryszak, autorka książki „Służące do wszystkiego” oraz Alicja Urbanik-Kopeć, autorka książki „Anioł w domu, mrówka w fabryce”. 

Tradycyjnie odbędzie się także potańcówka, a także, „Bydgoskim torem” – przejazd zabytkowym tramwajem.

Warto wiedzieć: 

Kolekcja im. Andrzeja Szwalbego w Ostromecku to jedna z trzech największych kolekcji tych instrumentów w kraju. Obejmuje ona kilkadziesiąt instrumentów (52) zbudowanych w czasie ostatnich 200 lat, w tym największą w Europie grupę fortepianów wykonanych w wytwórniach znajdujących się na ziemiach polskich.

Kolekcję utworzono w 1978 r. z inicjatywy dyrektora Filharmonii Pomorskiej Andrzeja Szwalbego w odpowiedzi na apel Ośrodka Dokumentacji Zabytków Ministerstwa Kultury i Sztuki o ratowanie zabytkowych fortepianów. Jej założeniem było przedstawienie rozwoju fortepianu w XIX w., jego formy zewnętrznej, mechanizmu, aparatu dźwiękowego i brzmienia. Przez wiele lat istniała jako kolekcja Filharmonii Pomorskiej. Po trudnych i burzliwych latach przemian polityczno-ekonomicznych Polski na przełomie XX i XXI w. została przejęta przez Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy i ulokowana, zgodnie z dawną wizją dyrektora Szwalbego, w kompleksie pałacowym w pobliskim Bydgoszczy Ostromecku. 

Cenną częścią kolekcji są fortepiany stołowe. Z polskich wytwórców najczęściej są reprezentowani warszawscy budowniczowie: Kasper Zdrodowski, Józef Budynowicz, Antoni Zakrzewski oraz manufaktura Krall & Seidler. Ciekawym egzemplarzem jest ostatni z wymienionych, z grawerowaną tabliczką: Zygmuntowi Noskowskiemu w 25 lecie jego działalności kompozytorskiej 1865–1890 Rodacy, odkupiony od synowej kompozytora Eugenii Noskowskiej. Wszystkie fortepiany powstały w XIX wieku.