logo miasta - trzy kolorowe spichrze
Translate:

Jak się zwracać do starszych? „Dziadurzeniu mówimy: Nie!”




„Niech zje obiadek”, „Niech poda rękę”, czy „Taka stara babcia, a ćwiczy” – to jedne z wielu zwrotów kierowanych do seniorów. To złe praktyki. Są przykładem dyskryminacji osób starszych poprzez język. Na problem zwraca uwagę najnowsza kampania edukacyjna Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bydgoszczy - „Dziadurzeniu mówimy: Nie!”.


Każdego roku w miesiącach jesiennych - w październiku i listopadzie obchodzimy Dni Seniora. Na arenie międzynarodowej dzień 1 października obchodzony jest jako "Międzynarodowy Dzień Osób Starszych", 20 października jako "Europejski Dzień Seniora", a 14 listopada jako "Światowy Dzień Seniora". Dni te zostały ustanowione w celu uhonorowania i docenienia wkładu osób starszych w społeczeństwo i jego rozwój. To dobry czas na refleksję nad ich mądrością, doświadczeniem i aktywnością. To także kolejna okazja do konkretnego działania na rzecz przeciwdziałania przemocy wobec seniorów. Tym razem Dział Wsparcia Rodziny Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bydgoszczy zwraca uwagę na powszechne zjawisko dyskryminacji osób starszych przez język - zjawisko "dziadurzenia", które narusza jedno z podstawowych praw człowieka - prawo do godności.
- Planujemy przeprowadzić kampanię profilaktyczno - edukacyjną, której celem jest podniesienie świadomości społeczeństwa Bydgoszczy w zakresie kształtowania społecznego postrzegania osób starszych i motywowania do podejmowania wszelkich działań mających na celu zapewnienie im godnego życia – mówi Marta Frankowska, rzeczniczka MOPS w Bydgoszczy.

W ramach kampanii powstały plakaty, które informują nas jak nie dyskryminować osób starszych przez język. W dniach: 21 – 27 października 2024 roku plakaty będzie można zobaczyć na cyfrowych tablicach informacji pasażerskiej na przystankach komunikacji miejskiej w Bydgoszczy. Informacyjne plakaty trafią też do działów pomocy środowiskowej MOPS i wybranych placówek ochrony zdrowia.

Dziadurzenie – co to takiego?

•    W 2020 roku Rzecznik Praw Obywatelskich ogłosił konkurs na polski odpowiednik słowa eledrspeak. Do powszechnego użytku weszły nowe wyrażenia – w mowie potocznej „dziadurzenie” (specyficzny sposób porozumiewania się z osobami starszymi, zarówno przez osoby młodsze jak i starsze, z użyciem protekcjonalnego tonu i/lub mówienie jak do dziecka) oraz gerontomowa (język naukowy).
•    W 2023 roku przeprowadzono w dwóch województwach badania, z których wynika, że 82,3% badanych w wieku 60 + zetknęło się ze zjawiskiem dziadurzenia, z czego 55% doświadczyło tego zjawiska. Z dziadurzeniem najczęściej spotykają się osoby starsze, w wieku powyżej 73 roku życia.
•    To zjawisko powszechne – dziadurzymy w domu, w szpitalach, placówkach opiekuńczych, urzędach i na ulicy.