logo miasta - trzy kolorowe spichrze
Translate:

Lokomotywa wraca do Myślęcinka. Coraz więcej pamiątek po wąskim torze




Już jutro (31.01) lokomotywa kolejki wąskotorowej wróci do Bydgoszczy. Będzie to kolejna oryginalna pamiątka po kolejach wąskotorowych, które w przeszłości przewoziły na terenie miasta mieszkańców, turystów, kajaki i materiały budowlane.


Kolejka wąskotorowa w Myślęcinku funkcjonowała w latach 1996-2011.  Niestety we wrześniu 2011 w pożarze spłonęły dwie lokomotywy oraz wagony. Kolejka, podobnie, jak i tor zniknęła z krajobrazu Myślęcinka. W 2021 r. losem jednej ze zniszczonych lokomotyw zainteresował się Paweł Szweda, który nabył w Myślęcinku lokal gastronomiczny wraz ze zniszczonym przez ogień taborem kolejowym. Dzięki pomocy firmy Public Transport Service udało się wyremontować lokomotywę.
- Pracy było sporo, bo lokomotywa znajdowała się w kiepskim stanie. Pojazd trzeba było ręcznie wyszlifować, a później stworzyć brakujące elementy. Potem jeszcze malowanie, montaż świateł. Lokomotywa będzie też wypuszczać parę - mówi Jacek Tomasik z firmy Public Transport Service.
Prace udało się zakończył z końcem stycznia tego roku i we wtorek (31.01) odrestaurowana lokomotywa wróci do Myślęcinka. Za kilka dni powinna znowu cieszyć oczy bydgoszczan. Będzie stała i przypominała o ciekawej historii kolejek wąskotorowych w naszym mieście.

Historia wąskiego toru w Bydgoszczy
W latach 1895-1969 kolej wąskotorowa przez wiele lat była istotnym elementem sieci transportowej w Bydgoszczy.  Wówczas funkcjonowała linia z bydgoskiego Okola do Koronowa Na trasie odbywał się ruch zarówno towarowy, jak i osobowy. Pełniła ważną funkcję w turystyce regionalnej, dowożąc mieszkańców Bydgoszczy do kompleksów wypoczynkowych i sanatorium w Smukale. Specjalne wagony transportowały również kajaki na spływy Brdą z Koronowa do Bydgoszczy. Linia biegła przez kilka przepraw, z czego na największą uwagę zasługuje most niedaleko Koronowa – jeden z wyższych tego typu obiektów w Europie.  W dwudziestoleciu międzywojennym pociągi zatrzymywały się na stacjach: Koronowo, Okole, Kopalnia, Gościeradz, Wtelno, Morzewiec, Tryszczyn, Smukała, Opławiec, Czyzkówko, Bydgoszcz. Trasa liczyła 24 km i 530 metrów. Podróż trwała godzinę i 22 minuty.

Uruchomione w 1956 autobusy stały się znaczącym konkurentem pociągów, co doprowadziło do zawieszenia ruchu pasażerskiego 30 września 1969. W kolejnych latach większość torów rozebrano. W 2014 na odcinku od Gościeradza do Koronowa śladem dawnej kolejki wąskotorowej poprowadzona została ścieżka rowerowa. W ramach tej inwestycji dawny most kolejki na Brdzie został gruntownie wyremontowany i dostosowany do ruchu pieszo-rowerowego.
Kolej wąskotorowa w Myślęcinku powstała natomiast w 1996 roku. Infrastruktura kolejowa była  zbudowana z elementów po zlikwidowanych Bydgoskich Kolejach Dojazdowych oraz w mniejszym stopniu z materiałów pozyskanych ze Żnińskiej Kolei Powiatowej. Początkowo pociągi Myślęcińskiej Kolei Parkowej kursowały na trasie Bydgoszcz Las Gdański - Bydgoszcz Myślęcinek. Później linię przedłużono do stacji Zacisze. W 2011 roku spaliła się lokomotywownia wraz ze znajdującymi się w niej pojazdami w związku z czym ruch na krótkiej linii zawieszono, a tory rozebrano.
Linia wąskotorowa łączyła też  dawną fordońską cegielnię z kopalnią odkrywkową gliny przy ul. Rejewskiego. Powstała ona prawdopodobnie w latach 1956-58 gdy tworzono kopalnię. Długość linii szacunkowo wynosiła prawie 6 km. W 1999 roku ruch na linii wstrzymano, a glinę zaczęto przewozić ciężarówkami.
Tory, nasypy i dawne widokówki
Obecnie oprócz wyremontowanego parowozu, który stanie w Myślęcinku o dawnej historii wąskiego toru w Bydgoszczy przypomina kilka innych ciekawych artefaktów:

  • Na Czyżkówku ustawiono tablice z nazwami dawnych przystanków w miejscach, gdzie zatrzymywała się „ciuchcia” (Czyżkówko Las)
  • W miejscu, gdzie niegdyś biegła odnoga kolejki ze Smukały przez Maksymilianowo do Kozielca zachowały się tory prowadzące na dawny most na Brdzie
  • Ul. Nad Torem zawdzięcza swą nazwę dawnemu sąsiedztwu linii kolei wąskotorowej
  • Na osiedlu Opławiec-Smukała-Janowo o przebiegu trasy przypominają nasypy i wykopy. W najlepszym stanie zachowały się one na wysokości Kujawsko-Pomorskiego Centrum Pulmonologii przy ul. S. Meysnera.
  • Przy budynku Technikum Kolejowego na ul. Unii Lubelskiej stoi zabytkowy parowóz kolejki wąskotorowej.
  • Również po fordońskiej wąskotorówce zachował się wykop. Obecnie na wysokości skrzyżowania ul. Fordońskiej z Kaliskiego przebiega nim ciepłociąg.
  • Bydgoska „ciuchcia” została uwieczniona na wielu starych widokówkach i zdjęciach.

Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe